maandag 27 april 2009

Een typische Afrikaanse week

Hoe ziet dat er uit?
Kort gezegd: er gebeurt niks, er is niks en niks doet het!
Relaxt, weet je!

Om te beginnen: de Rwandese PhD’s van het WREM project waarmee we zouden samenwerken… waar zijn ze toch en wat doen ze nou???
Nadat we een paar weken voor vertrek te horen hadden gekregen dat onze meest fanatieke PhD opeens ‘verdwenen’ was (naar Canada vertrokken?) en uit het project is gestapt, is onze andere PhD, Omar, direct na onze aankomst voor een week naar Kenia vertrokken, waar één of ander congres bijgewoond dient te worden. Nou, niks mis mee natuurlijk, ware het niet dat wij er deze week langzamerhand achtergekomen zijn dat hij afgelopen 3.5 maand eigenlijk nog helemaal niks geregeld en gedaan heeft en er dus ook niks voor ons is voorbereid. Van de 20 regenmeters die hij zou plaatsen zijn er welgeteld 0 operationeel, en als je bedenkt dat het regenseizoen al halverwege is, en er over een maand misschien wel geen druppel regen meer valt, is dat niet zo handig. En waar die 20 regenmeters nou precies zijn, waar ze vandaan moeten komen of dat ze nog helemaal gemaakt moeten worden; geen idee! Omar zit in Kenia. En buiten regent het maar, en regent het maar…
Dan zelf maar een regenmeter in elkaar knutselen van twee verknipte waterflessen! Deze staat inmiddels al drie dagen te schitteren in onze achtertuin onder een spontaan droog geworden zonnige hemel (nadat wij de uitsluitend Kinyarwanda-sprekende guard met handen en voeten hadden uitgelegd dat hij dit stuk afval niet voor de tweede keer uit ‘zijn tuin’ diende te verwijderen) In the name of science, you know!

Voor de rivierafvoermetingen heeft Omar een aantal plaatsen geselecteerd (namelijk exact dezelfde locaties waar vóór 1994 de metingen gedaan werden), maar hoe deze totaal verwoeste dan wel helemaal verdwenen ‘meetstations’ (lees: brug) weer gerehabiliteerd dan wel opgebouwd dienen te worden is ons nog niet helemaal duidelijk. Omar zit in Kenia. Wat ons inmiddels al wel duidelijk geworden is, is dat ‘even’ een ijzeren staaf de grond in rammen, met daaraan getapet en getie-ript een staff gauge, een filterbuis en een diver ‘a-la-Portugal’ hier niet helemaal gaat werken. Afrikaantjes zijn namelijk dol op zulke spulletjes! En terecht! Van zonsopkomst tot zonsondergang zie je hier mensen dingen verzamelen, verkopen en versjouwen. Takken, bladeren, bananen, jerrycans, 3ehands spulletjes, fietsbanden, lege inktpatronen en 20 plastic stoelen; werkelijk alles zie je hier voorbijkomen. Als enorme stapels op voornamelijk hoofden en fietsen gedragen; of juist uitgestald op de stoffige grond met een ‘wie maakt mij los’ blik in de ogen. Alles wat ook maar een klein beetje waarde heeft wordt opgeraapt en mee naar huis genomen. Niet meer dan logisch, als je de armoede ziet waarin de meeste mensen hier moeten leven…
Veelzeggend zijn bijvoorbeeld de ontelbare karkassen van wat eens lantaarnpalen moeten zijn geweest, die je hier echt overal tegenkomt. Als stille getuigen van de reeds lang verworpen Belgische koloniale overheersing sieren zij nu het straatbeeld van Butare, met haar lange en uitgeholde nekken; zonder kop en zonder staart. De bedrading en de verlichting is vrijwel overal gejat; want dat heeft waarde. Slechts voor de deur van de chique hotels en het politiebureau is nog straatverlichting…
Je hoeft dan ook geen profeet te zijn om te voorspellen wat er met onze plastic buisjes en ‘oud ijzer’ gaat gebeuren als wij dit in de rivier gaan plaatsen… Goed bedoeld ‘in the name of science’, maar goed gejat ‘in the name of poverty’; en we kunnen het ze niet kwalijk nemen ook!
Het zijn gewoon de omstandigheden waarin wij proberen ons onderzoek te doen; onderzoek waarvan hopelijk de mensen hier ooit nog eens profijt zullen hebben. De eerste bouwtekeningen van zwaarbewapende betonnen bunkers zijn dan ook al gemaakt…

Gelukkig hebben we de supervisor van onze PhD’s nog; Dr. Wali! (opmerkelijk detail: Deze man is 1x in Nederland geweest, maar hij herinnert ons koude kikkerlandje toch vooral door zijn langdurige bezoek aan het brandwondencentrum na een uit (lees: in) de hand gelopen aanvaring met frituurvet) Deze buitengewoon excentrieke man is altijd druk, en ook al weten we nog niet precies wat we daadwerkelijk van hem kunnen verwachten; hij is het in ieder geval met ons eens dat er dingen moeten gebeuren en dat er gewerkt moet worden; geeft blijk van een brede hydrologische kennis, en is ook altijd goed gehumeurd! Altijd lachen met die gast! Daadwerkelijke actie is er echter nog niet veel, en ook het maken van afspraken is niet zijn sterkste punt. “Over 10 minuten vertrekken we” verandert al snel in 3 uur, en ook stuurt‘ie rustig om 06.00 uur ’s ochtends een smsje dat de afspraak van 2 uur later beter ergens in de middag kan plaatsvinden. Hij bedoelt het echter goed, heeft het beste met ons voor, en is een hardwerkende man. Voor zover wij het nu kunnen beoordelen heeft hij echter nogal vaak last van slaapproblemen, waardoor hij ’s nachts aan het werk gaat en dan overdag nog wat rust in moet halen. Of zijn buitengewoon directe benadering van vrouwelijk schoon en zijn vrijgezellenbestaan hierbij een rol spelen laten wij in het midden. Aan zulke gedurfde uitspraken zullen wij ons de vingers niet branden…

Twee PhD’s die er niet zijn, en een supervisor met slaapproblemen… dan zelf maar eens op bezoek bij ‘UB Consult’! Een uithangbord in Butare heeft ons namelijk verteld dat dit bedrijfje zich bezighoudt met “Infrastructure and Water Engineering”. Wie weet hebben zij nog wat leuke informatie voor ons! Het gerucht dat de eigenaar een echte Hollander zou zijn sterkt onze interesse en wij besluiten dan ook langs te gaan. Poging 1: de deur is dicht en geen teken van leven; de dag erna maar weer eens proberen. Poging 2: de deur is open en wij lopen naar binnen! Een kamer vol hardwerkende computermensen en een balie. De man die hier achter staat spreekt geen Engels en haalt een collega erbij. “Yes I speak English sir”. 5 Minuten later staan we weer buiten, en trekken we die uitspraak zeer ten twijfel. Waren wij nou zo onduidelijk of snapte hij er echt helemaal niks van? We moesten maar met de ‘chief’ spreken; dat was ons nog wel duidelijk geworden. Hij was nu aan het lunchen, maar om 14.00 zou hij er wel zijn. Dan zelf ook maar even een hapje eten! Poging 3: Het is even na tweeën en tot onze grote verbijstering is de tent nou helemaal gesloten! Buiten staan echter een paar mannetjes naar de straat te staren (moet ook gebeuren) en we besluiten het daar eens te proberen. We worden meegenomen naar ‘achterom’ en aldaar overhandigd aan een 80-jarige Frans-sprekende man. Hoppa! Beter skater! Frans was altijd al mn favoriete vak op school, en het is ook zo goed blijven hangen daarna! “Do you speak English?”, vragen wij. “Non”… Ok, het wordt dus echt een Frans gesprek…. Daar gaatie dan! “Je m’appele Arment de la Montagne”. Dat snapt’ie nog! Maar na “et je m’appele RutGGGer Bolt” volgt er toch echt een overduidelijke frons dat hij het niet verstaan en dus niet begrepen heeft. “Nous sommes estudiante des aqua. Hydrologique, you know?” Het gesprek stottert voort in een mengelmoesje van Frans/Spaans/Portugees (waar al die veldwerken al niet goed voor zijn!) en waar nodig een Engels volzin, die hij toch niet begrijpt. Uiteindelijk wordt het ons duidelijk dat de ‘chief’ momenteel niet beschikbaar is en dat we morgenochtend maar terug moeten komen. We weten niet zeker of we hem nog duidelijk hebben kunnen maken dat wij die ‘morgenochtend’ al een andere afspraak hadden staan, en dat we volgende week wel weer terug komen, maar na enkele uitvoerige ‘merci beaucoups’ verlaten wij het erf van de UB consult. Thuis toch maar even oefenen met dat Frans…

Dan was er ook nog het bezoek aan het ‘GIS centre’ met Dr. Wali, maar ook hier hebben we de sleutel tot succes nog niet kunnen vinden. Bij ons eerste bezoek bleek de-mevrouw-met-de-sleutel niet aanwezig te zijn, waardoor vele deuren voor ons gesloten bleven en de ‘rondleiding’ niet meer voorstelde dan een computerzaal met twee goedlachse Rwandeze dames en een arrogante Amerikaan. Niet te missen was echter de meteo-tower in de achtertuin met wind- regen- en zonnestralingsmeters! Zouden ze dan vlakbij huis (nog geen 500 m bij ons vandaan!) een complete set aan meteorologische data hebben? Dr. Wali, die ook in charge bleek te zijn van die toren, was er echter niet zeker van of de apparatuur wel goed aangesloten was, want hij had nog geen recente data van de toren gezien (die er toch al 1.5 jaar stond). Na enige navraag bleek hij ook niet in het bezit te zijn van de noodzakelijke kabel om de data uit te lezen van de logger naar een computer. Hongerig naar onze eerste data dat wij zijn, gooiden wij een balletje op over een Cereal-USB kabel die wij toevallig bij ons hebben. “Die zou het wel eens kunnen zijn”, was het antwoord van Dr. Wali. Met zo’n constatering is er hier in Afrika echter nog geen aanleiding tot vervolgactie, laat staan tot een afspraak. Vele reminders en subtiele hints waren er nodig om Dr. Wali een vervolgafspraak te laten maken met het GIS centrum. Of hij hier daadwerkelijk nog achteraan is gegaan, is ons niet helemaal duidelijk, maar uiteindelijk vertrokken wij een paar dagen later vol goede moed maar zonder Dr. Wali naar het GIS centrum. Er zou een ‘technician’ aanwezig zijn die voor ons het kastje kon openen waarmee wij de reeds velbegeerde meteo-data zouden kunnen uitlezen. Het mannetje-met-de-sleutel was er echter niet….

Dan maar zelf, als onafhankelijke onderzoekers, in actie komen! Daar zijn wij tot slot van rekening voor opgeleid! De volgende dag gaat de wekker al om 06.45 en een uurtje later staan wij bepakt en bezakt buiten; klaar voor een zeer lange wandeling die ons naar het op-het-oog-zijnde-subcatchment zal brengen (5 km verderop), om aldaar een uitvoeriger kijkje te nemen en de eerste metingen te doen. Na 2 uur wandelen arriveren we bij ons eerste stroompje. De viskoffer met ons hydrochemische equipment komt te voorschijn en de EC-meter + pH meter staan gereed. De spanning stijgt. We zijn echter niet alleen want oh oh oh wat doen die twee blanken hier nou tussen onze rijstvelden? Ze gaan een kunstje opvoeren! De brug stroomt vol geïnteresseerde toeschouwers. De spanning stijgt nog meer. Het is volle bak vandaag, en er wordt ons geen centimeter ruimte gegund. En het was al zo warm! Overal staan mensen, en de kinderen staan eerste rij. Nu moet het gebeuren jongens! Zouden hier dan eindelijk de eerste noemenswaardige hydrologische metingen gedaan worden? Het water is vies en moet gefilterd worden. Maar wat zijn die filters groot tegenwoordig! Vorig jaar in Portugal hadden we nog van die handige kleine kant-en-klare filters. Met bevende handjes wordt het semi-afgedankte filtersysteem aan elkaar gekoppeld. Zou het de warmte zijn? De spanning? Of toch gewoon het feit dat we hier zonder ontbijt staan? De spanning stijgt naar een hoogtepunt en de kinderen houden de adem in en de mond open. Een kartonnetje er tussen, of toch maar het vloeitje doen? Wat gaan die dingen moeizaam dicht! Het water in de spuit. Het water komt in beweging. Het water komt naar buiten, maar spuit er aan alle kanten uit. Kom op jongens, nu moet het gebeuren! De handjes gaan nog meer beven en het filter wordt wel 10x los gemaakt en weer vast. De eerste druppels belanden semi-wetenschappelijke-verantwoord in het monsterflesje. Of zouden het druppels zweet zijn geweest? Wat is het warm hier, jongens! De wanvertoning gaat verder en het publiek zit nog steeds vol spanning te kijken op wat komen gaat. Van de drie parmantig uitgestalde monsterflesjes komt er uiteindelijk bijna eentje vol. De titraties en colori-metingen laten we maar achterwege. Ook de pH-koffer blijft dicht. Om de eer te redden komt onverwachts toch nog de EC-meter in actie. Alle kinderen volgen het gebeuren op de voet, en kijken vol verbazing naar de springende cijfertjes. Een EC van 100.1 uS/cm met een temperatuur van 22.1 graad Celsius. Interessant! Dat is boeiend!
Met het schaamrood op de kaken druipen we snel af, en de ons achtervolgende kinderen struikelen over de staart die tussen onze benen hangt. Thuis toch maar even oefenen met die nieuwe filters…

Uit pure ellende besluiten we thuis aangekomen dan toch maar het locale ‘Mont Huye’-mineraalwater te gaan analyseren. Het filteren verloopt uiteraard vlekkeloos...


En zo vliegen de dagen voorbij, en staan er nog verdacht weinig vinkjes in ons workplan die wij van Dr. Wali moesten opstellen. Op het moment van schrijven is het weekend en zitten we thuis. Wat is er thuis allemaal te doen dan? Nou, we hebben bijvoorbeeld al het meubilair van onze woonkamer naar 1 helft geschoven, omdat de TL-buis in de andere helft het na veel geflikker en gezoem uiteindelijk heeft begeven. En we hebben geconstateerd dat we inmiddels door geen enkele wasbak in ons huis water kunnen laten stromen zonder kans op natte sokken. Ook noemenswaardig zijn de eerste kakkerlakken, de stukken glas in de vensterbank van de douche en het enorme gat in het plafond van de keuken.
Is het dan allemaal kommer en kwel daar in huize van den Berg/Bolt? Oh nee hoor! We vermaken ons opperbest, zijn nog steeds in uitstekende gezondheid, en kijken onze ogen uit hier! Bovendien is Omar er maandag weer! En ach, we hebben nog 14 weken…

En, niet onbelangrijk: voor het slapen gaan en als ontbijt hebben we Jiskefet, de Mannen van de Radio, Herman Finkers, South Park, Theo Maassen, slechte films en goede muziek. En: we hebben Hans Teeuwen.
Dat dan weer wel!

zondag 19 april 2009

Eerste indrukken

15-04-2009: op naar Leuven
Na de nodige voorbereiding, boodschappen en vaccinaties is het eindelijk zover: vandaag begint onze trip naar Butare in Rwanda. De eerste opgave van vandaag is om de verzamelde spullen in de koffers te pakken. Dat valt toch nog niet mee, 2x23 kilo p.p. + 10 kilo handbagage klinkt alsof je alles mee kunt nemen wat je maar wilt, maar met de nodige apparatuur soms verpakt in onhandige koffers, monsterflesjes en een chemie-fieldkit-viskoffer, zitten je tassen toch al gauw vol.
Om 14.30 haalt Woutor ons op om ons een lift te geven naar Leuven. We zouden eigenlijk met de trein gaan, maar soms kom je een avond voor vertrek nog op hele goede ideeen (zeker als er IJ-biertjes in het spel zijn). Bij Uilenstede halen we Harmen op en rijden we langs WTC, waar we (iets later dan gepland, sorry nog daarvoor) afscheid nemen van vriendjes en vriendinnetjes...
Pff, het vooruitzicht om 3,5 maand ver weg te zijn, van de mensen die je liefhebt, lijkt plotseling toch wel wat lang.

Wouter heeft een routebeschrijving op internet gevonden. Het schema zegt ons dat we in een uur of 2 in Leuven zullen arriveren. De praktijk is helaas wat minder rooskleurig: file, nog meer file en een foutje in de routebeschrijving resulteren in een reistijd van zo'n 4 uur... Bij jeugdherberg de Blauwe Put aangekomen (ze kunnen de naam misschien beter veranderen in de Bouw Put...) checken we in en droppen we onze bagage in onze kamer. Op naar onze vriendin/collegastudent Ine, die al ergens met wat vrienden in een café zit. Via de vismarkt, de oudemarkt en de grote markt en een cafe belanden we op een terras bij de drinkwaterstraat. Daar eten we ribbekes en krijgen we Vlaamse les en leren het verschil tussen patat en friet. Gelukkig hebben ze voor de bewust geen vleeseters ook een voedzaam bord met spagetti. We eindigen op een terras op een gezellig plein, waar we zeker nog een keer naar toe moeten! Na een paar "drie-en-dertigers" nemen we afscheid van Ine en haar vriendjes en gaan we terug naar de Bouwput.

16-04-2009: aankomst in Rwanda
Na een (te) korte nacht in Leuven, brengt ons "ilegaaltje" ons naar het station. Rond 7.30 vertrekt de trein richting Zaveltem Luchthaven. Op het vliegveld aangekomen checken we in en trakteren we onszelf op een heerlijk ontbijt met chocoladebroodje en koffie! Na een flinke wandeling naar gate T69, vertrekken we om 10.40 richting Rwanda. Onderweg zien we voornamelijk wolken, slechte films, veel zand, de nijl (?), de Middelandse Zee en nog meer zand (maar wat wil je als je ruim 2000 km over Libie en Soedan vliegt). Boven de evenaar zien we een schitterende zonsondergang (zie foto). Om 18.45 landden we op het pikdonkere Kigali airport. Er is amper controle en de rijen vallen alles mee. Toch een voordeel als er niet zoveel vliegtuigen landen. Op het vliegveld zijn we getuige van onze eerste, gelukkig kortdurende, stroomstoring. Omar staat gelukkig al op ons te wachten, we kunnen meteen met de auto richting Butare vertrekken.

Harmen en Rutger op de evenaar met zonsondergang

De monopolistische wisselkoersen op het vliegveld zijn geen optie: 1 euro levert daar slechts 600 RWF op. Onderweg stoppen we daarom in "Kigali town" om geld te wisselen.
Er wacht ons een warm onthaal met de nodige mensen die ons menen te moeten overtuigen dat we bij hun kantoor ons geld moeten wisselen. Gelukkig is Omar mee!! Uiteindelijk besluiten we om in overleg met Omar toch in zee te gaan met een van de geldhandelaren en krijgen we per euro 740 RWF.
Kigali is een enorme stad, die de laatste jaren enorm is gegroeid. Het is op straat overal druk, zeker bij de busstations en benzinepompen "hangen" veel mensen rond. Wat al die mensen daar precies doen is niet helemaal duidelijk...

Na onze eerste aanraking met "de locals" vertrekken we voor onze 2,5 uur durende trip van Kigali richting Butare. De weg is van een wonderbaarlijk goede kwaliteit (breed asfalt met weinig kuilen); de weggebruikers van iets mindere...
Ook onderweg zien we veel mensen langs de weg lopen. Soms moet Omar hard remmen, omdat er bijvoorbeeld plotseling een vrachtauto op de weg staat geparkeerd. Aan de rechterkant van de weg rijden, in een auto waar het stuur ook aan de rechterkant zit, is toch ook niet zo heel handig. In Rwanda zijn ze daar inmidels ook achter, Omar vertelt ons dat deze 'Engelse' auto's sinds 2 jaar niet meer worden ingevoerd. Ook hebben ze een handig gebruik bedacht:
ze geven met hun richtingaanwijzer aan of verkeer wel of niet kan inhalen. Richtingaanwijzer naar links betekent dat achterliggers veilig kunnen inhalen. Naar rechts betekent er komt een tegenligger aan. Slimme jongens, die Rwandezen! (En wij maar denken dat Omar de hele tijd af wil slaan...)

Om een uur of 22.30 komen we aan in Butare. We gaan eerst langs "the office" om de sleutel voor ons huis op te halen. Bij de universiteit is het nog behoorlijk druk. Studenten zijn nog bezig achter computers en zelfs nog actief in leslokalen! Tegenwoordig is de VU op dat tijdstip al een half uur gesloten; hier wordt er letterlijk dag en nacht gestudeerd! In "the office" krijgen we een lekkere bak koffie en vertelt Omar dat we in het kantoor onze eigen kamer hebben! Wat een luxe, ook dat zijn we op de VU niet gewend...

We maken kennis met Abias, die ook aan het WREM project werkt. Na onze bak koffie vertrekken we met de auto richting het huis. We rijden terug, over de hoofdweg richting Kigali, en rijden over een hobbelige zandweg. We stoppen voor een grote poort, welke na wat toeteren wordt geopend door onze "guard". Het huis is erg groot, met 3 slaapkamers, 2 badkamers en een grote woonkamer. Hier waren we dus al bang voor...
Na het uitzwaaien van Omar en Abias groeten we de guard en installeren we onze klamboes. Op naar bed!!


17-04-2009: fieldtrip door Migina catchment
Na alweer een korte nacht (het was weer 1 uur voordat we in bed lagen) worden we om 8.30 door Omar met de auto opgehaald. Vandaag zullen we Dr. Wali ontmoeten en zullen we met Omar een groot deel van het onderzoeksgebied bekijken: de Migina catchment. Op de universiteit worden we voor de zoveelste keer uitgemaakt voor "bazungu". Dat betekent "blanke" in het Kinyarwandees, volgens Omar gaan we dit nog vaak horen. In ons kantoor nemen we eerst maar weer een heerlijke bak echte Rwandeze koffie. We sturen snel wat korte emailtjes naar het thuisfront, om ze op de hoogte te stellen van onze veilige aankomst in Butare.

Als Dr. Wali ook op kantoor is gearriveerd, vertekken we samen met Omar in een grote 4 wheeldrive richting Migina catchment. Dat zo'n terreinwagen nodig is, is ons als snel duidelijk geworden, omdat er behalve de geasfalteerde weg tussen Kigali en Butare alleen maar onverharde wegen zijn. Of ja, wegen... eigenlijk zijn het meer hobbelige zandpaden die vol met stenen liggen. Of ja, paden... eigenlijk is het gewoon 1 grote kuil...

Dr. Wali en zijn Masterstudenten

Emmers vol aparatuur

Bij het eerste excursie puntje worden we vergezeld door een grote groep met Masterstudenten chemistry, die vandaag hun eerste praktijkles krijgen in het doen van veldmetingen.
Nadat Dr. Wali en Omar zich hebben voorgesteld is het onze beurt. Daarna vertellen alle circa 20 studenten hun naam, hopelijk verwachten ze niet dat we die allemaal zullen onthouden! Dr. Wali leert de studenten hoe ze de metingen moeten uitvoeren en wat ze met de gegevens kunnen doen. Er komt zowaar een multimeter te voorschijn waarmee Oxygen, Total Dissolved Solids en Electrical Conductivity gemeten wordt. Ook een niet dubieus werkende pH meter wordt gebruikt. Hoogtepunt is echter de zwart/witte schijf van Chezy (?) waarmee Water Transparancy gemeten kan worden. Ware het niet dat de werking van dit high tech 'apparaat' gebruikt wordt in een stroompje van nog geen 10 cm diep... Veel zeggend was dan ook de vraag van 1 van de Masterstudenten: "Wat kun je hier nou eigenlijk mee?"
De metingen in het veld trekken een hoop bekijks: we weten wat ons de komende tijd te wachten staat. We nemen afscheid van Dr. Wali en de groep studenten en vertrekken met Omar voor
een rondrit door het gebied.

Omar, Harmen en kindjes

Omar laat ons aan de hand van de kaart een groot deel van het catchment zien. We meten de geleidbaarheid van het water (EC voor de hydrologen onder ons) om een beeld te krijgen van
verschillen in waterkwaliteit. Naast hydrologisch interessante dingen zien we onder andere veel gevangenen die op het land moeten werken. Ze zijn gekleed in roze shirts en worden in de gaten gehouden door guards met flinke geweren. Ook door de gevangenen worden we ongegeneerd aangestaard. Een erg ongemakkelijk gevoel: grote kans dat er bij de groep gevangenen mensen zijn die 15 jaar geleden vreselijke dingen hebben gedaan. Omar vertelt ons dat gevangenen het fijn vinden om op het land te werken, omdat ze daar soms hun familie kunnen zien. In een boekje lezen we hierover: "De Rwandese gevangenissen zijn niet berekend op de vele gevangen. De gevangenen verblijven dan ook grotendeels in de open lucht, zon of regen, zitten boven op elkaar, slapen in stapelbedden tot zeshoog, zonder een vierkante meter privacy of leefruimte. Voedsel wordt verzorgd door de regering, maar omdat dat lang niet voldoende is zijn de gevangenen aangewezen op familie. Dat geldt ook voor medische verzorging. Van vrijwel alle gevangenen ontbreken de dossiers, of ze zijn nooit geopend. Daarom is het niet echt duidelijk wie daadwerkelijk met de genocide van doen heeft gehad, wie gewoon een straatdief is of zelfs helemaal onschuldig."

Op een andere locatie zien we dat mensen fietsen, bromfietsen en zelfs (vracht)auto's zo ongeveer de rivier in rijden, om deze vervolgens te gaan wassen. Een interessant gegeven voor onze hydrochemie...

Toeschouwers bij een EC-meting

Overal waar we uitstappen staan binnen de kortste keren groepen kinderen te kijken wat we aan het doen zijn. Soms stuurt onze chauffeur, die het gebied erg goed lijkt te kennen, de kinderen weg.

"De Pijp" in Butare

Na een flinke toer over slechte wegen (de 4 wheeldrive en de uitstekende chauffeur komen goed van pas) gaan we terug naar de universiteit. Daar wachten we op Dr. Wali om te bespreken wat onze plannen zijn. Na afloop rijden we terug naar huis. Dr. Wali blijkt zo ongeveer onze buurman te zijn. Niet verkeerd!

We vragen Dr. Wali waar we goed kunnen eten. Uiteindelijk belanden we samen met hem in een restaurant waar we ons tegoed doen aan rijst, patat (voor belgen friet),
dopperwten, ui, gebakken banaan, en voor de meesten een stuk vlees. Daarbij kregen we een soort van tomatensausje en een enorme Mutziger (in belgie zouden ze dit een "vijf-en-zestiger" noemen). Wali vertelt ons zijn geschiedenis: hij komt uit Nigeria en heeft 11 jaar een Master+PHD gedaan in Rusland, wat natuurlijk de nodige interessante verhalen oplevert. Na die verhalen van 11 jaar student zijn in Rusland ("I even drunk beer with milk") verbaast het ons niet echt dat hij een cola besteld... Na daarna nog 3 jaar in Nigeria te hebben gewerkt, begon hij circa 5 jaar geleden als betaalde vrijwilliger bij de National University of Rwanda (NUR).
Inmiddels heeft hij de leiding over het WREM project, wat staat voor Water Resources and Environmental Management project. Dit NUR-project is in samenwerking met verscheidene internationale ontwikkelingsorganisaties, waaronder de UNESCO-IHE (gevestigd in Delft), en ons project maakt hier dus ook deel van uit. Dr. Wali trakteert ons op het eten, en wisselt nog telefoonnummers uit met Monique (de serveerster).

Na alle verhalen gaan we rond een uur of negen lopend naar huis. Vroeg naar bed is zo nu en dan ook wel fijn!


18-04-2009: Verkennen van de omgeving
Vandaag moeten we alweer vroeg op, aangezien we zo snel mogelijk een Rwandese bankrekening willen openen. We hebben rond een uur of half negen op de stoep bij Wali afgesproken. Hij heeft niet goed geslapen... Terwijl hij nog bezig is, drinken we een kopje oploskoffie met een banaantje (een banaan?). Als Wali ook zover is lopen we naar het 'centrum' van Butare naar één van de drie banken. Wali dringt op zeer bedreven wijze voor onder het mom van "we willen een EURO rekening openen!!" De deuren gaan meteen open, en we maken kennis met Jean Pierre Pierot. Wali moet er inmiddels vandoor aangezien hij vandaag (zaterdag) weer met de groep studenten het veld in gaat. Na de nodige formulieren en handtekeningen te hebben gezet zijn we de trotse bezitters van een Rwandese bankrekening. Als we Jean Pierre mogen geloven staat geld, gestort uit Nederland na 2 tot 4 dagen op de rekening. We zijn benieuwd!

Waar zijn we nu dan?

Na de Broodnodige aankopen (inclusief beleg) lopen we terug naar ons huis. Dit keer nemen we niet de hoofdweg maar besluiten wat meer van Itaba ("het Oud-Zuid" van Butare waar wij ook gelegerd zijn) te bekijken. De wegen zijn erg zanderig met de nodige kuilen. Dat zorgt soms voor kleine ongelukjes, zoals een (te zwaar beladen) gekantelde fiets. Rwandezen kunnen zo mogelijk
nog meer spullen op een fiets vervoeren dan wij in Nederland in onze auto vervoeren...

De "Apollolaan" van Butare

De middag brengen we thuis door. Het blijkt dat we naast een guard in de nacht ook beschikken over een tuinman overdag. Deze loopt de hele dag rond het huis, maar geen idee wat'ie allemaal doet... Wij hebben hem ondermeer met een bezem de modder/tuin zien vegen en momenteel moet ons stoepje eraan geloven (die toch echt wel schoon was). Ook zijn Rwandezen goed in het bijhouden van het gras. Elke millimeter die er bijkomt moet er zo snel mogelijk weer vanaf. Dit gebeurd echter niet met een grasmaaier, maar met verscheidene soorten kapmessen, welke op hun beurt gevijld worden aan onze poort. Onze tuinman vult hier ook een groot deel van de dag mee. (Tot nu toe worden we elke ochtend, naast een blaffende hond rond 06.00, anderhalf uur later wederom gewekt door het geluid van een zwiepend kapmes en snijdend gras).
Ook besluiten we het water uit de kraan te analyseren. Toch interessant om te weten met wat voor (koud) water je je hier moet douchen! Bij het openen van onze "fieldkit" komen we er achter dat deze de reis toch niet helemaal vlekkeloos heeft overleefd. Het hartjes toiletpapier blijkt met zijn dubbele gebruik zijn geld meteen al waard, waarvoor dank!

Hydrochemische analyse van het koude douchewater

Naast de guard en de tuinman vinden we ook uit dat we een huisdier hebben (zie foto). Toch lekker dat we een klamboe hebben, hopelijk houdt deze ook gekko's en wie weet voor ongedierte nog meer buiten! Vandaag is het ook de eerste dag met wat regen.

Een huisdier; lang niet gek!

19-04-2009: Regen
Vanwege de hevige regenbuien zijn we er tot op heden nog niet in geslaagd ons huis te verlaten, met een wortel+stroopwafel ontbijt tot gevolg. Dan maar weer een stukje schrijven voor
op de weblog... Ons huis is dus, zoals gezegd, erg groot. Qua infrastructuur laat het echter wel wat te wensen over. Zo hebben we 2 wc's, maar geen van beide is fatsoenlijk in staat om
een grote boodschap te verwerken. Ook hebben we last van een lekkende wc, een lekkende wasbak en een lekkende gootsteen. Inmiddels is er een gasfornuis gearriveerd, maar deze is
tot op heden nog niet operationeel. Ook zullen we eerst nog wat borden en pannen op de kop moeten zien te tikken voordat het zover is dat we zelf kunnen koken. Misschien eerst maar eens beginnen met een waterkoker...

We gaan nu proberen om tussen de buien door onze office te bereiken, om daar de nodige dingen te regelen en even te internetten. Dit internet is zeeeer traag, maar hopelijk voldoende om onze weblog up to daten (met foto's?!) en ook nog wat noodzakelijke mailtjes te sturen.
Tot zover onze eerste indrukken, belevenissen en avonturen in Rwanda!


Rutger en Harmen

vrijdag 17 april 2009

The heavy boys are landed

Dear all,

Yesterday we had a safe and fine journey and arrived at 22.30 in Butare.
Heavy guys as we are, we passed the customs with more than a 100 kg in total, but it gave less trouble as expected. At 18.45 we arrived at Kigali airport (with all our luggage!) and our Rwandese PhD (Omar) was already waiting there for us, bringing us to Butare by car in the dark African night.
In Butare, we went first to the university to see our 'office' and afterward we were dropped in a far too big house (big walls with a gate, a guard with enormous machete, a garden and a big villa with a lot of rooms and locks (even the fridge is lockable!)) where we are planned to stay for the coming 3.5 months. There are enough rooms and beds, so feel free to come along, we should say!
After a too short but good night, we went to the field early today and we have seen Rwanda by light for the first time. A lot of gazing and staring people (especially children), a lot of farmers and crops (maize, rice, bananas, sweet potato, fisheries etc.) and yes also some rivers...
So far so good!

We hope to add some photo's soon!


Harmen +250788953768
Rutger +250788953765

dinsdag 14 april 2009

Reis

Bijna is het zover...
Woensdag 15 april om 14.56 zullen wij per trein vanaf Amsterdam Zuid vertrekken richting Brussel. Na een overnachting in Leuven, zullen wij dan de volgende ochtend vanaf Brussel Airport in een directe vlucht naar Kigali vliegen.
Vandaag dus nog maar even snel al onze spullen inpakken...
Weblogje pimpen komt dus later wel :P